Waarom moeten wij van het gas af, terwijl Duitsland juist op gas overstapt?
In Duitsland wordt nog veel gestookt op olie in plaats van gas. Dat is erg vervuilend. Die woningen worden nu eerst overgezet op gas om snel klimaatwinst te behalen.
Wordt er voor Beijum gekeken naar waterstof als energiedrager?
In de gemeente Groningen wordt op dit moment niet specifiek gekeken naar de toepassing van waterstof in bepaalde wijken voor de energievoorziening van woningen. Zoals beschreven in de Routekaart ‘Groningen CO2-neutraal in 2035’ zien we groene waterstof als een belangrijke energiedrager in een volledig duurzaam energiesysteem. Waterstof is geschikt als grondstof en bron voor hoge temperatuur warmte voor de industrie, als brandstof voor voertuigen, ter ondersteuning van de flexibiliteit van het elektriciteitssysteem en in de toekomst als mogelijke bron voor lage temperatuur warmte in de gebouwde omgeving. Omdat in Nederland in 2035 de elektriciteitsvoorziening nog niet volledig duurzaam zal zijn, verwachten we nog geen hele grote rol voor groene waterstof op de korte termijn. Groene waterstof kan namelijk pas grootschalig geproduceerd worden als er een overschot aan duurzame elektriciteit (door wind op zee) wordt gecreëerd. Bovendien is de productie van groene waterstof op dit moment vooral voorzien buiten de grenzen van de gemeente Groningen en heeft de gemeente Groningen ook geen grootschalige industrie waar waterstof een rol zou kunnen spelen.
Op dit moment zet de gemeente Groningen zich wel op de korte termijn in voor toepassing van waterstof voor de verduurzaming van mobiliteit. Benzine en diesel gaan plaats maken voor elektriciteit, waterstof en biobrandstoffen. De gemeente heeft daarin een rol door in het eigen wagenpark op waterstof over te gaan, bij de aanbesteding voor het OV waterstof een rol te geven en het ondersteunen van de komst van een waterstoftankstation. De eerste stappen zijn gezet. Maar er moet ook nog veel gebeuren om het gebruik van waterstof in de mobiliteit te laten groeien en waterstof een vergelijkbare positie te geven als elektriciteit in fossielvrije en emissieloze mobiliteit.
In het licht van recente berichtgeving over de voetafdruk van biomassa, kijkt de gemeente nog naar deze energiebron?
In de gemeente Groningen wordt op dit moment niet specifiek gekeken naar de toepassing van waterstof in bepaalde wijken voor de energievoorziening van woningen. Zoals beschreven in de Routekaart ‘Groningen CO2-neutraal in 2035’ zien we groene waterstof als een belangrijke energiedrager in een volledig duurzaam energiesysteem. Waterstof is geschikt als grondstof en bron voor hoge temperatuur warmte voor de industrie, als brandstof voor voertuigen, ter ondersteuning van de flexibiliteit van het elektriciteitssysteem en in de toekomst als mogelijke bron voor lage temperatuur warmte in de gebouwde omgeving. Omdat in Nederland in 2035 de elektriciteitsvoorziening nog niet volledig duurzaam zal zijn, verwachten we nog geen hele grote rol voor groene waterstof op de korte termijn. Groene waterstof kan namelijk pas grootschalig geproduceerd worden als er een overschot aan duurzame elektriciteit (door wind op zee) wordt gecreëerd. Bovendien is de productie van groene waterstof op dit moment vooral voorzien buiten de grenzen van de gemeente Groningen en heeft de gemeente Groningen ook geen grootschalige industrie waar waterstof een rol zou kunnen spelen.
Op dit moment zet de gemeente Groningen zich wel op de korte termijn in voor toepassing van waterstof voor de verduurzaming van mobiliteit. Benzine en diesel gaan plaats maken voor elektriciteit, waterstof en biobrandstoffen. De gemeente heeft daarin een rol door in het eigen wagenpark op waterstof over te gaan, bij de aanbesteding voor het OV waterstof een rol te geven en het ondersteunen van de komst van een waterstoftankstation. De eerste stappen zijn gezet. Maar er moet ook nog veel gebeuren om het gebruik van waterstof in de mobiliteit te laten groeien en waterstof een vergelijkbare positie te geven als elektriciteit in fossielvrije en emissieloze mobiliteit.
De duurzaamheid van biomassa is een ingewikkelde discussie. Over het algemeen wordt bio-energie als ‘duurzaam’ beschouwd als in de gehele energievoorzieningsketen:
- geen sprake is van schadelijke milieueffecten;
- de hoeveelheid plantaardig materiaal op peil blijft door voldoende
- aanplant en onderhoud van bossen; natuurlijke grondstoffen zo
- hoogwaardig mogelijk worden ingezet;
- en de omzetting van biomassa in bruikbare energie met een zo hoog
- mogelijk rendement gebeurt.
De wijze waarop we in Groningen omgaan met biomassa is beschreven in de visie op de biobased economy die is vastgesteld door de raad in 2013. Uitgangspunt daarbij is dat beschikbare biomassa zo hoogwaardig mogelijk wordt ingezet. De waardepiramide die is weergegeven de figuur hieronder visualiseert dit uitgangspunt.
De gemeente Groningen heeft ambitieuze doelstellingen op het gebied van klimaat en wil in 2035 een CO2-neutrale gemeente zijn. Om invulling te geven aan deze ambitie heeft de gemeente een Routekaart Groningen CO2- neutraal opgesteld. In het eindscenario is groen gas verantwoordelijk voor de invulling van een deel van het energiegebruik in de gemeente. Met name de gebieden waar een warmtenet of ‘all electric’ geen optie is zullen op een hybride wijze moeten worden verwarmd. Het huidige uitgangspunt is dat groen gas daarin een belangrijke rol gaat spelen. Bij de uitwerking van biomassa als bron hanteren we het principe dat:
- alleen biomassa wordt gebruikt die afkomstig is uit de regio en;
- alleen als het is verkregen van regulier kap- en onderhoudswerk aan bijvoorbeeld parken, straten en natuurgebieden of uit rest- en afvalhout.

Hoe verhoudt de prijs van een warmtenet zich tot andere mogelijkheden? Onder welke voorwaarden is het rendabel?
In tegenstelling tot de stroom- en gaslevering kan iemand die is aangesloten op een warmtenet niet iedereen overstappen. Daarom is het zeer belangrijk dat er goede spelregels zijn voor warmtenetten. De gemeente Groningen werkt nauw samen met verschillende partners, waaronder Warmtestad, om de ontwikkeling van een warmtenet zo goed mogelijk uit te laten pakken voor de gebruiker. Dit is niet zo eenvoudig en gemeenten lopen dan ook vaak tegen problemen aan waarvan de oplossing veelal van het Rijk moet komen. Op dit moment wordt er in Den Haag gewerkt aan een nieuwe Warmtewet 2.0. Hierin moet onder andere geregeld worden wie een warmtenet mag exploiteren en hoe de tarieven worden gereguleerd. De gemeente Groningen vindt het belangrijk dat warmtenetten in de toekomst duurzaam en betrouwbaar zijn. Daarnaast moeten warmtenetten tegen een sociale prijs gerealiseerd worden, waarbij we streven naar woonlastenneutraliteit. Ook moet iedereen mee kunnen doen en moet het niet zo zijn dat warmtebedrijven zelf de meest lucratieve wijken kunnen kiezen en andere wijken uitsluiten.

Wordt er ook nagedacht in Beijum om grotere warmtepompen te installeren (op grondwater) voor bijvoorbeeld huizenblokken?
Op wijkniveau is de gemeente nog niet bezig met concrete projecten voor de verwarming van woningen in Beijum. De focus voor de warmtetransitie ligt op dit moment op de wijken Selwerd, Paddepoel, Vinkhuizen en Kostverloren. Deze wijken moeten voor 2030 van het aardgas af. Voor de gehele gemeente onderzoekt de gemeente welke mogelijkheden er zijn voor een warmtenet uit restwarmte. Dit warmtenet kan mogelijk ook warmte gaan leveren aan andere wijken, waaronder Beijum. In het kader daarvan willen we in de komende jaren meer te weten komen over de beschikbare warmtebronnen en welke wijken en buurten geschikt zijn voor een aansluiting op een warmtenet.
Hoe wordt er bij een collectieve energievoorziening als een warmtenet rekening gehouden met de verschillen tussen huurders en woningeigenaren?
In principe besluit de gebouweigenaar, bijv. een wooncorporatie, of het gebouw wordt aangesloten op een collectieve energievoorziening. Dit betreft met name de gebouwen waar de energievoorziening nu ook al collectief is georganiseerd, bijv. via één CV in de kelder. In zo’n geval hoeft er namelijk geen aanpassing te worden gedaan aan de installaties in de woning zelf. Indien een woningbouwcorporatie een gebouw wil aansluiten op een warmtenet dan zal dit in principe altijd in overleg met de bewoners gebeuren. Wanneer er wel aanpassingen in de woningen zelf gedaan moeten worden dan is vaak ook 70% goedkeuring nodig van de huurders.
Wordt er ook gekeken naar windmolens in of rond de stad?
Windenergie vormt een belangrijk aandeel in de duurzame elektriciteitsmix. In de gemeente Groningen wordt daarom een verkenning gedaan naar de mogelijkheden van windenergie binnen de gemeentegrenzen. Onder de naam ‘Windplatform’ verkennen de coöperatieve vereniging Grunneger Power, Natuur- en Milieufederatie Groningen en de gemeente Groningen de mogelijkheid voor het opwekken van windenergie. Het gebied Roodehaan/Stainkoel’n bij de A7 is een van de verkenningslocaties.
Wat is groen gas precies en hoe wordt het opgewekt?
Groen gas is gezuiverde vorm van biogas die wordt opgewekt uit slib, tuinafval, en ander biologische reststromen. Na opwaardering van het biogas tot groen gas heeft het dezelfde eigenschappen als aardgas.
Hoe wordt het energienet aangepast om het verschil tussen het moment van opwekken en het moment van gebruiken te overbruggen?
Netbeheerders zoals Enexis zijn verantwoordelijk voor een goede werking van het elektriciteitsnet. Het elektriciteitsnet is tot nu toe ingericht op het transporteren van stroom van een aantal grote energiecentrales naar bedrijven en huizen. Je kan dit zien als een soort bloedvatenstelsel waarbij de aderen steeds kleiner worden en de individuele huizen op de haarvaten van het net zijn aangesloten. Het stroomnet van het verleden is vooral goed in stroom met een constante hoeveelheid dezelfde richting, naar de verbruiker, toe te transporteren. De energiemarkt is echter sterk aan het veranderen en het huidige stroomnet is daar niet overal even goed voor ingericht om ook stroom de andere kant op te leveren. De ‘haarvaten en aders’ zijn niet altijd groot genoeg. Om een betrouwbaar elektriciteitsnet te behouden worden er daarom veel aanpassingen gedaan de komende tien jaar. Dat houd in dikkere kabels, meer en grotere transformatorstations en andere infrastructuur. Daarnaast kan plaatselijke opslag van elektriciteit voorkomen dat de stroom überhaupt het net op moet terwijl die zelfde stroom een paar uur later op dezelfde plek alweer nodig is. Netbeheerders staan voor een grote uitdaging om dit de komende tien jaar mogelijk te maken.
Wat zijn de mogelijkheden van aardwarmte in Beijum?
Aardwarmte, ook wel geothermie, is een grote potentiële bron van duurzame warmte. De gemeente Groningen ziet hier ook veel kansen in voor de lange termijn. Eerdere plannen om deze warmtebron te benutten voor een warmtenet zijn stilgezet door Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), die het gevaar van opwekken van aardbevingen te groot vond. In plaats daarvan wordt nu restwarmte gebruikt van industrie en bedrijven.
Bij geothermie komt de warmte met een hoge temperatuur uit grote diepte, vaak tot enkele kilometers diep. Een andere manier om warmte uit de grond te benutten is met bodemwarmte. Deze warmte komt tot maximaal 500m diep en is op collectief en op individueel niveau toe te passen. Met een warmtepomp kunt u de warmte uit de bodem gebruiken voor de verwarming van uw woning. Bij een bodemwarmte-warmtepomp heeft u geen buiten unit nodig en werkt deze op een meer constante temperatuur. Een bodemwarmtepomp is een stuk duurder in aanschaf, maar wel wat goedkoper in gebruik.